Klinika Guźmińscy Lekarze nad Odrą

Dokumentacja zgłaszania przemocy wobec dziecka w podmiocie leczniczym

Procedura zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka w podmiocie leczniczym przez pacjenta małoletniego/rodzica/opiekuna prawnego dziecka

1. Cel procedury:

Celem procedury jest zapewnienie skutecznego i zgodnego z obowiązującymi przepisami prawa postępowania w przypadku zgłoszenia przemocy wobec dziecka przez małoletniego pacjenta, jego rodzica lub opiekuna prawnego w podmiocie leczniczym.

2. Zakres:

Procedura dotyczy personelu medycznego, administracyjnego oraz innych pracowników podmiotu leczniczego, którzy mogą mieć kontakt z dzieckiem lub osobami zgłaszającymi przypadki przemocy.

3. Definicje:

Przemoc wobec dziecka – wszelkie formy fizycznego, psychicznego, emocjonalnego, seksualnego lub zaniedbania wobec dziecka.
Zgłaszający – pacjent małoletni, rodzic lub opiekun prawny dziecka zgłaszający przypadek przemocy.

4. Osoby odpowiedzialne:

Personel medyczny – lekarze, pielęgniarki, psycholodzy, pracownicy socjalni.
Koordynator ds standardów ochrony małoletnich – osoba odpowiedzialna za koordynację działań w sytuacji zgłoszenia przemocy.
Administracja – rejestracja i inne osoby odpowiedzialne za odbiór zgłoszeń.

5. Sposób postępowania:

5.1. Przyjęcie zgłoszenia:

Każda osoba z personelu, która otrzyma zgłoszenie o przemocy wobec dziecka (bezpośrednio od dziecka, rodzica lub opiekuna prawnego), jest zobowiązana niezwłocznie powiadomić lekarza prowadzącego lub koordynatora ds. standardów ochrony małoletnich
Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie lub w formie anonimowej.
Osoba przyjmująca zgłoszenie powinna zapewnić bezpieczne, prywatne warunki dla rozmowy i udzielenie niezbędnej pomocy psychologicznej, jeśli to konieczne.

5.2. Ocena zgłoszenia:

Personel medyczny jest zobowiązany do natychmiastowej oceny sytuacji dziecka, obejmującej:
- Ocenę stanu zdrowia dziecka.
- Rozmowę z dzieckiem (jeśli wiek i stan dziecka na to pozwalają).
- Rozmowę z rodzicem/opiekunem prawnym (o ile nie jest on podejrzany o przemoc).
- Dokumentację ewentualnych oznak przemocy fizycznej (np. siniaków, złamań, ran).

5.3. Dokumentacja zgłoszenia:

Wszystkie informacje związane ze zgłoszeniem należy szczegółowo udokumentować w dokumentacji medycznej dziecka, w tym:
- Data i godzina zgłoszenia.
- Dane osoby zgłaszającej (jeśli dostępne).
- Opis okoliczności zgłoszenia oraz wszelkie informacje dotyczące zgłoszonej przemocy.
- Wyniki badań lekarskich lub psychologicznych potwierdzających lub wykluczających przemoc.
Dokumentacja powinna być prowadzona w sposób poufny.

5.4. Zgłoszenie do odpowiednich organów:

W przypadku potwierdzenia lub podejrzenia przemocy wobec dziecka, personel medyczny jest zobowiązany do niezwłocznego powiadomienia:
- Policji – jeśli istnieje zagrożenie życia lub zdrowia dziecka.
- Sądu rodzinnego – w celu podjęcia działań ochronnych.
- Ośrodka Pomocy Społecznej – w celu wsparcia rodziny i dziecka.
Każde zgłoszenie musi być dokonane zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

5.5. Zapewnienie opieki i bezpieczeństwa dziecku:

Dziecko, u którego stwierdzono oznaki przemocy, powinno zostać objęte odpowiednią opieką medyczną, psychologiczną oraz, jeśli to konieczne, hospitalizacją.
Jeśli przemoc była spowodowana przez rodzica/opiekuna prawnego, personel jest zobowiązany do podjęcia działań zapewniających izolację dziecka od osoby podejrzanej o przemoc.
Współpraca z policją i sądem rodzinnym w celu zapewnienia bezpieczeństwa dziecka w trybie natychmiastowym.

5.6. Wsparcie psychologiczne:

Dziecku oraz jego rodzicom/opiekunom prawnym (o ile nie są sprawcami przemocy) należy zapewnić dostęp do pomocy psychologicznej lub psychiatrycznej.
Psycholog powinien przeprowadzić rozmowę z dzieckiem w sposób dostosowany do jego wieku i stanu emocjonalnego.

5.7. Monitorowanie przypadku:

Po zgłoszeniu przypadków przemocy i podjęciu działań interwencyjnych, należy monitorować stan zdrowia dziecka oraz jego sytuację rodzinną poprzez regularne wizyty kontrolne.
Personel medyczny i pracownicy socjalni powinni współpracować z odpowiednimi instytucjami w celu dalszego monitorowania bezpieczeństwa dziecka.

6. Poufność:

Wszystkie informacje dotyczące zgłoszenia przemocy wobec dziecka są objęte tajemnicą zawodową i powinny być udostępniane wyłącznie osobom uprawnionym, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

7. Szkolenia:

Personel podmiotu leczniczego powinien być regularnie szkolony w zakresie rozpoznawania i zgłaszania przypadków przemocy wobec dzieci oraz postępowania z ofiarami przemocy.

8. Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny

9. Odpowiedzialność:

Za przestrzeganie niniejszej procedury odpowiedzialny jest cały personel medyczny, a nadzór nad prawidłowym przebiegiem procesu zgłoszenia sprawuje koordynator ds standardów ochrony małoletnich

II. Formularz zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka w podmiocie leczniczym przez pacjenta małoletniego/rodzica/opiekuna prawnego dziecka

Dane osoby zgłaszającej przemoc:

Imię i nazwisko osoby zgłaszającej: ________________________________________

Relacja do dziecka (np. rodzic, opiekun prawny, pacjent małoletni): _____________

Adres zamieszkania: ___________________________________________________

Telefon kontaktowy: ____________________________________________________

Data zgłoszenia: _______________________________________________________

Dane dziecka:

Imię i nazwisko dziecka: _________________________________________________

Data urodzenia: ________________________________________________________

PESEL dziecka: ________________________________________________________

Adres zamieszkania dziecka: _____________________________________________

Szkoła/przedszkole (jeśli dotyczy): ________________________________________

Opis podejrzenia przemocy:

Rodzaj przemocy (proszę zaznaczyć odpowiednią opcję):

Przemoc fizyczna

Przemoc psychiczna/emocjonalna

Przemoc seksualna

Zaniedbanie

Inne: ____________________________________________

Opis sytuacji i okoliczności przemocy:

(Proszę podać szczegóły dotyczące okoliczności, częstotliwości, osób zaangażowanych)

Czy dziecko samo zgłosiło przemoc? (jeśli tak, proszę opisać, w jaki sposób):

Informacje o sprawcy przemocy (jeśli znane):

Imię i nazwisko osoby podejrzanej o przemoc: ________________________________

Relacja do dziecka (np. rodzic, opiekun): ___________________________

Opis wcześniejszych przypadków przemocy (jeśli występują):

Oznaki przemocy na ciele dziecka (jeśli dotyczy):

Czy zauważono oznaki przemocy fizycznej (np. siniaki, złamania)?

Tak

Nie

Jeśli tak, proszę opisać:

Działania podjęte w odpowiedzi na zgłoszenie:

Czy dziecko zostało zbadane przez lekarza?

Tak

Nie

Czy zgłoszono przypadek odpowiednim służbom?

Tak (jeśli tak, komu?): ____________________________________________

Nie

Czy dziecko zostało skierowane na dalszą opiekę psychologiczną/medyczną?

Tak

Nie

Dodatkowe uwagi:

Dane osoby przyjmującej zgłoszenie:

Imię i nazwisko osoby przyjmującej zgłoszenie: _______________________________

Stanowisko: ___________________________________________________________

Data i godzina przyjęcia zgłoszenia: ________________________________________

Podpisy:

Podpis osoby zgłaszającej: _______________________________________________

Podpis osoby przyjmującej zgłoszenie: ______________________________________

Uwagi dotyczące poufności:

Wszystkie informacje zawarte w formularzu są poufne i będą przekazywane wyłącznie odpowiednim organom zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich

III. Procedura zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka w podmiocie leczniczym przez pracownika podmiotu

1. Cel procedury:

Celem procedury jest określenie kroków postępowania w przypadku podejrzenia lub stwierdzenia przemocy wobec dziecka przez pracownika podmiotu leczniczego. Procedura ma na celu ochronę dziecka i zapewnienie odpowiednich działań interwencyjnych zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.

2. Zakres:

Procedura dotyczy wszystkich pracowników podmiotu leczniczego, w tym personelu medycznego (lekarze, pielęgniarki, psycholodzy), personelu pomocniczego oraz administracji, którzy mogą zetknąć się z przypadkami przemocy wobec dziecka.

3. Definicje:

Przemoc wobec dziecka – wszelkie działania skierowane przeciwko dziecku, które powodują szkodę fizyczną, psychiczną, emocjonalną lub zaniedbanie.
Zgłaszający (pracownik podmiotu) – osoba zatrudniona w podmiocie leczniczym, która podejrzewa lub stwierdza przemoc wobec dziecka.

4. Osoby odpowiedzialne:

Pracownicy podmiotu leczniczego – osoby odpowiedzialne za zgłoszenie podejrzenia przemocy wobec dziecka.
Koordynator ds. standardów ochrony małoletnich – osoba odpowiedzialna za koordynację działań w przypadku zgłoszenia przemocy.
Administracja – odpowiedzialna za dokumentację zgłoszeń i wsparcie działań interwencyjnych.

5. Sposób postępowania:

5.1. Rozpoznanie przemocy wobec dziecka:

Pracownik, który zauważy jakiekolwiek oznaki przemocy wobec dziecka (fizycznej, psychicznej, seksualnej, zaniedbania) lub otrzyma informację o przemocy, jest zobowiązany do natychmiastowego działania.
Oznaki przemocy mogą obejmować: siniaki, złamania, oparzenia, niepokojące zmiany zachowania dziecka, unikanie kontaktu wzrokowego, lęk przed dorosłymi, zaniedbanie higieniczne lub brak odpowiedniego ubioru do pogody.

5.2. Zgłoszenie podejrzenia przemocy:

Pracownik, który podejrzewa przemoc, zgłasza ten fakt natychmiast do swojego przełożonego lub bezpośrednio do koordynatora ds standardów ochrony małoletnich.
Zgłoszenie powinno być złożone na piśmie (formularz zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka), ale w sytuacjach pilnych może być dokonane ustnie, z koniecznością późniejszego wypełnienia dokumentacji.
Pracownik zobowiązany jest do zachowania szczególnej poufności i delikatności w kontaktach z dzieckiem, aby nie pogłębiać traumatycznych doświadczeń.

5.3. Dokumentacja zgłoszenia:

Zgłoszenie przypadku przemocy powinno być udokumentowane w specjalnym Formularzu zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka.
- Formularz powinien zawierać: datę zgłoszenia, dane dziecka, opis sytuacji, oznaki przemocy, nazwisko osoby zgłaszającej oraz szczegóły dotyczące osoby podejrzanej o przemoc (jeśli znane).
Formularz musi być przekazany do koordynatora ds standardów ochrony małoletnich oraz umieszczony w dokumentacji medycznej dziecka w sposób poufny.

5.4. Natychmiastowe działania interwencyjne:

W przypadku stwierdzenia zagrożenia życia lub zdrowia dziecka, personel medyczny zobowiązany jest do natychmiastowego zabezpieczenia dziecka, w tym udzielenia pierwszej pomocy, jeśli to konieczne.
Pracownik, który stwierdzi przemoc wobec dziecka, powiadamia bezpośrednio:
- Policję – w przypadkach nagłych, gdy istnieje bezpośrednie zagrożenie zdrowia lub życia dziecka.
- Sąd rodzinny – w przypadkach wymagających interwencji prawnej (np. ograniczenie władzy rodzicielskiej, umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczej).
- Ośrodek Pomocy Społecznej – w celu zapewnienia wsparcia socjalnego i psychologicznego dla dziecka i rodziny.

5.5. Ocena medyczna i psychologiczna dziecka:

Dziecko, u którego stwierdzono oznaki przemocy, powinno zostać niezwłocznie zbadane przez lekarza w celu oceny obrażeń fizycznych.
Należy zapewnić dostęp do pomocy psychologicznej, jeśli dziecko tego wymaga.
Lekarz sporządza szczegółowy raport medyczny, który zostaje dołączony do dokumentacji.

5.6. Monitorowanie i współpraca z instytucjami zewnętrznymi:

Koordynator ds standardów ochrony małoletnich odpowiada za nadzór nad przebiegiem działań oraz za współpracę z organami ścigania, sądem rodzinnym i ośrodkami pomocy społecznej.
Każdy przypadek przemocy wymaga monitorowania stanu zdrowia dziecka i jego sytuacji rodzinnej poprzez regularne wizyty kontrolne i współpracę z innymi instytucjami.

6. Poufność i ochrona danych:

Wszystkie informacje dotyczące zgłoszenia przemocy wobec dziecka są objęte tajemnicą zawodową.
Dokumentacja zgłoszenia i działania interwencyjne powinny być prowadzone w sposób poufny, dostępny wyłącznie dla osób upoważnionych.

7. Szkolenie pracowników:

Wszyscy pracownicy podmiotu leczniczego zobowiązani są do regularnych szkoleń z zakresu rozpoznawania przemocy wobec dzieci i odpowiedniego postępowania w takich przypadkach.
Szkolenia obejmują rozpoznawanie oznak przemocy, procedury interwencyjne oraz zasady współpracy z instytucjami zewnętrznymi.

8. Podstawa prawna:

. Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny

9. Odpowiedzialność:

Za przestrzeganie niniejszej procedury odpowiedzialny jest cały personel medyczny oraz administracja, a nadzór nad prawidłowym przebiegiem procesu zgłoszenia przemocy sprawuje koordynator ds standardów ochrony małoletnich

IV. Formularz zgłoszenia przypadków przemocy wobec dziecka w podmiocie leczniczym przez pracownika podmiotu

Dane dziecka:

Imię i nazwisko dziecka: _________________________________________________

Data urodzenia: ________________________________________________________

PESEL dziecka: ________________________________________________________

Adres zamieszkania dziecka: _____________________________________________

Szkoła/przedszkole (jeśli dotyczy): ________________________________________

Dane osoby zgłaszającej (pracownika):

Imię i nazwisko pracownika: _____________________________________________

Stanowisko: ___________________________________________________________

Oddział/komórka organizacyjna: __________________________________________

Data i godzina zgłoszenia: _______________________________________________

Opis podejrzenia przemocy wobec dziecka:

Rodzaj przemocy (proszę zaznaczyć odpowiednią opcję):

Przemoc fizyczna

Przemoc psychiczna/emocjonalna

Przemoc seksualna

Zaniedbanie

Inne: ____________________________________________

Opis zaobserwowanych oznak przemocy: (Proszę podać szczegółowe informacje dotyczące obrażeń, zachowania dziecka, wyglądu, itp.)

Czy dziecko samo zgłosiło przemoc? (jeśli tak, proszę opisać):

Czy rodzic/opiekun prawny zgłosił przemoc? (jeśli tak, proszę opisać sytuację i okoliczności):

Informacje o osobie podejrzanej o przemoc (jeśli znane):

Imię i nazwisko: ________________________________________________________

Relacja do dziecka: _____________________________________________________

Adres zamieszkania: ____________________________________________________

Inne istotne informacje dotyczące podejrzanej osoby:

Podjęte działania interwencyjne:

Czy dziecko zostało zbadane przez lekarza?

Tak

Nie

Opis wyników badania:

Czy przypadek został zgłoszony odpowiednim instytucjom?

Policja

Sąd rodzinny

Ośrodek Pomocy Społecznej

Inne: _________________________________

Data zgłoszenia: ___________________________

Dodatkowe działania interwencyjne: (np. skierowanie dziecka na opiekę psychologiczną, hospitalizacja)

Dokumentacja medyczna i inne materiały:

Czy dołączono wyniki badań, fotografie obrażeń lub inne dowody?

Tak

Nie

Opis dołączonych materiałów: __________________________________________

Dane osoby przyjmującej zgłoszenie (koordynator ds standardów ochrony małoletnich):

Imię i nazwisko: ________________________________________________________

Stanowisko: ___________________________________________________________

Data i godzina przyjęcia zgłoszenia: ________________________________________

Podpisy:

Podpis osoby zgłaszającej (pracownika): ___________________________________

Podpis osoby przyjmującej zgłoszenie: _____________________________________

Uwagi dotyczące poufności:

Wszystkie informacje zawarte w formularzu są poufne i będą przetwarzane zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, z poszanowaniem prywatności dziecka oraz osób zaangażowanych w zgłoszenie.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.

• Ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich

V. Broszura dla pacjentów małoletnich/rodziców/opiekunów prawnych dzieci dotycząca przemocy wobec dzieci

Co to jest przemoc wobec dziecka?

Przemoc wobec dziecka to każde działanie lub zaniechanie osoby dorosłej, które może spowodować szkodę fizyczną, psychiczną lub emocjonalną u dziecka. Przemoc nie musi być widoczna od razu – jej skutki mogą pojawiać się stopniowo i trwać przez długi czas.

Przemoc może przybierać różne formy, w tym:

Przemoc fizyczna – bicie, kopanie, duszenie, parzenie, szarpanie, karanie cielesne.
Przemoc psychiczna/emocjonalna – wyśmiewanie, poniżanie, ignorowanie, groźby, wprowadzanie w stan lęku, szantaż emocjonalny.
Przemoc seksualna – każde zachowanie o charakterze seksualnym wobec dziecka, niezależnie od wieku dziecka.
Zaniedbanie – brak opieki, niewłaściwe karmienie, brak troski o zdrowie, higienę i bezpieczeństwo dziecka.

Jakie są oznaki przemocy wobec dziecka?

Dzieci, które doświadczają przemocy, mogą przejawiać różne oznaki, które wskazują na problem. Oto niektóre z nich:

Fizyczne oznaki przemocy:
- Niewyjaśnione siniaki, zadrapania, złamania, oparzenia.
- Widoczne ślady pobicia lub ugryzień.
- Brak odpowiednich reakcji rodzica/opiekuna na obrażenia dziecka.
Psychiczne i emocjonalne oznaki przemocy:
- Dziecko jest nadmiernie lękliwe, wycofane, apatyczne.
- Zachowania agresywne wobec rówieśników lub dorosłych.
- Nagła zmiana zachowania lub spadek osiągnięć szkolnych.
- Trudności ze snem, koszmary, moczenie nocne.
- Niska samoocena, brak pewności siebie.
Oznaki zaniedbania:
- Dziecko jest niedożywione, nosi brudne ubrania, często jest nieumyte.
- Brak odpowiednich ubrań do pory roku.
- Dziecko często jest zostawiane bez opieki.

Co zrobić, jeśli podejrzewasz przemoc wobec dziecka?

Jeśli podejrzewasz, że dziecko doświadcza przemocy, najważniejsze jest, aby działać natychmiast. Przemoc wobec dzieci jest nie tylko naruszeniem ich praw, ale również poważnym zagrożeniem dla ich zdrowia i życia.

Zgłoszenie przemocy:
- Jako rodzic/opiekun prawny: Jeśli jesteś świadkiem przemocy wobec dziecka (niezależnie od tego, czy dotyczy to Twojego dziecka czy nie), masz obowiązek zgłoszenia tego faktu odpowiednim służbom: do ośrodka pomocy społecznej, sądu rodzinnego, lub na policję.
- Jako małoletni: Jeśli Ty lub inne dziecko w Twoim otoczeniu doświadczacie przemocy, powiedz o tym zaufanej osobie dorosłej – rodzicowi, opiekunowi, nauczycielowi lub pracownikowi ochrony zdrowia. Przemoc nigdy nie jest Twoją winą i zasługujesz na pomoc.
Powiadomienie pracowników podmiotu leczniczego:
- W przypadku podejrzenia przemocy, natychmiast zgłoś to lekarzowi, pielęgniarce lub psychologowi. W placówkach medycznych obowiązują procedury ochrony dzieci przed przemocą, które zapewnią wsparcie i odpowiednie działania.

Jak zgłosić przemoc wobec dziecka?

Zgłoś przypadek przemocy pracownikom medycznym:
- Podaj dokładne informacje o tym, co się wydarzyło, gdzie i kto jest sprawcą.
- Pracownicy podmiotu leczniczego przeprowadzą niezbędne badania i ocenią sytuację, a także podejmą odpowiednie kroki, takie jak kontakt z policją, sądem rodzinnym lub ośrodkiem pomocy społecznej.
Zachowaj spokój:
- Pamiętaj, że Twoje zgłoszenie jest ważnym krokiem w zapewnieniu bezpieczeństwa dziecku. Ważne jest, aby działać szybko i zdecydowanie.

Co dzieje się po zgłoszeniu przemocy?

Po zgłoszeniu przemocy wobec dziecka, personel podmiotu leczniczego podejmie następujące działania:

Ocena stanu zdrowia dziecka:
- Dziecko zostanie zbadane przez lekarza, aby ocenić wszelkie obrażenia fizyczne. Może zostać skierowane na dodatkowe badania, jeśli zajdzie taka potrzeba.
Pomoc psychologiczna:
- Dziecko oraz jego rodzina (jeśli nie jest sprawcą przemocy) mogą uzyskać wsparcie psychologiczne. Psycholog pomoże w radzeniu sobie z traumą oraz wskaże, jakie dalsze kroki mogą być konieczne.
Zgłoszenie do odpowiednich organów:
- W przypadkach przemocy pracownicy podmiotu leczniczego są zobowiązani do powiadomienia policji, sądu rodzinnego lub ośrodka pomocy społecznej. Te instytucje podejmą dalsze kroki w celu zapewnienia ochrony dziecka i ewentualnej izolacji go od sprawcy przemocy.

Dlaczego ochrona dziecka przed przemocą jest tak ważna?

Dzieci, które doświadczają przemocy, mogą odczuwać jej skutki przez całe życie – zarówno w sferze fizycznej, jak i psychicznej. Wczesna interwencja i wsparcie mogą pomóc dziecku w odzyskaniu poczucia bezpieczeństwa i normalności. Dzieci zasługują na opiekę, miłość i ochronę – każde dziecko ma prawo do życia bez przemocy.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta.
Ustawa z dnia 13 maja 2016 roku o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny

Kontakty i wsparcie:

Policja – numer alarmowy: 112
Ośrodek Pomocy Społecznej – kontakt w sprawach przemocy domowej i wsparcia socjalnego.
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111 (darmowa pomoc i wsparcie psychologiczne dla dzieci i młodzieży)
Rzecznik Praw Dziecka – numer interwencyjny: 800 12 12 12